Dziedziczenie mieszkania komunalnego – wszystko, co należy wiedzieć

Ze względu na fakt, że mieszkania komunalne nie są własnością ich lokatorów, dziedziczenie tego typu nieruchomości jest po prostu niemożliwe. Istnieje jednak opcja podjęcia innych działań, które spowodują, że dane lokum będzie mogło być użytkowane przez osoby najbliższe zmarłego najemcy. Jak wygląda w praktyce tego rodzaju „dziedziczenie” mieszkania komunalnego?

Na wstępie warto przypomnieć, że mieszkania komunalne są nieruchomościami znajdującymi się w zasobach gmin. Tego rodzaju lokale przysługują zwykle mieszkańcom o dochodach zbyt niskich, by mogli oni nabyć własne mieszkanie na własność lub wynająć je na zasadach rynkowych. Jednocześnie, nie należy mylić lokali komunalnych z socjalnymi – te drugie przeznaczone są bowiem dla osób najuboższych, wykazujących wyjątkowo niskie dochody lub nawet ich brak.

Mieszkania komunalne są więc wynajmowane przez gminy, a ich lokatorzy zobowiązują się do płacenia regularnego czynszu o wysokości niższej, niż dyktuje to aktualna sytuacja rynkowa. O tym, ile wynosi taka opłata, decydują same gminy.

Dziedziczenie mieszkania komunalnego – czy jest więc możliwe?

Dziedziczenie mieszkania komunalnego nie jest możliwe, ponieważ lokatorzy takich lokali nie są ich prawnymi właścicielami. W przypadku, gdy osoba zajmująca mieszkanie komunalne umiera, cały czas pozostaje ono nieruchomością gminy. Nie ma też zatem możliwości przekazania tego typu lokalu w spadku.

Istnieje jednak inna forma „dziedziczenia” – po śmierci najemcy jego najbliższe osoby mają prawo do kontynuowania najmu mieszkania komunalnego. To wciąż pozostaje własnością gminy, natomiast lokum nie musi być automatycznie przekazane np. innej rodzinie. Aby jednak kontynuacja wynajmu mogła nastąpić, trzeba pamiętać o kilku istotnych aspektach.

Kto może kontynuować wynajem mieszkania komunalnego po zmarłym najemcy?

Najem mieszkania komunalnego może zostać „odziedziczony” tylko przez osoby pozostające ze zmarłym wynajmującym w określonych stosunkach rodzinnych i prawnych. Według artykułu 691 Kodeksu cywilnego, uprawnione do tego są:

– małżonkowie osoby zmarłej (niebędące jednocześnie współnajemcami),

– dzieci osoby zmarłej i dzieci współmałżonka,

– osoby uprawnione do otrzymywania świadczeń alimentacyjnych od zmarłego najemcy,

– osoby, które pozostawały we wspólnym pożyciu ze zmarłym najemcą.

Co istotne – do wstąpienia w stosunek najmu może dojść tylko w momencie, gdy umiera jedyny najemca lokalu komunalnego. Jeśli jest ich więcej, to w przypadku śmierci jednego z współnajemców, najem jest po prostu kontynuowany przez pozostałych najemców.

Innym istotnym aspektem, jasno określonym przez obowiązujące przepisy, jest to, że wymienione powyżej osoby, które chcą „odziedziczyć” wynajem mieszkania komunalnego, muszą do chwili śmierci najemcy mieszkać w danym lokalu. Powinno ono wręcz stanowić centrum życiowe osoby ubiegającej się o kontynuowanie najmu. W tym przypadku niewystarczający okaże się np. meldunek w określonym mieszkaniu komunalnym, jeśli dana osoba na co dzień żyje gdzieś zupełnie indziej. Gminy zwykle badają tego rodzaju okoliczności, przeprowadzając np. wywiad środowiskowy.

O jakich formalnościach pamiętać?

Osoby „dziedziczące” możliwość najmu lokalu komunalnego, przejmują także dotychczasowe stawki czynszu. Co jednak warto odnotować – tak samo przejmuje się wszystkie inne prawa oraz obowiązki zmarłego lokatora, w tym chociażby nieopłacony czynsz.

Jeśli dana osoba nie jest uprawniona do kontynuowania najmu po zmarłym najemcy, może mimo wszystko ubiegać się o przyznanie danego lokalu. O tym jednak, czy do tego dojdzie, decyduje już sama gmina. W przypadku akceptacji wniosku oraz spełnieniu warunku o odpowiedniej wysokości kryterium, podpisana zostaje jednak zupełnie nowa umowa najmu, mogąca diametralnie różnić się od dokumentu, który obowiązywał w przypadku poprzedniego lokatora.