Uznanie za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
W trakcie i po II wojnie światowej, w okresie PRL, a zwłaszcza stanu wojennego, wiele osób, które walczyły o niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego spotkały represje. Po latach osoby te, lub w niektórych przypadkach ich rodziny, mogą się ubiegać o odszkodowanie i zadośćuczynienie za powstałe szkody i krzywdy.
Obowiązujące przepisy pozwalają na uznanie za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Kancelaria zajmuje się reprezentowaniem klientów w postępowaniu sądowym w takich sprawach. Wyjaśniamy skomplikowane kwestie, pomagamy skompletować dowody w sprawie i oferujemy pomoc prawną i reprezentację na każdym etapie – od uzyskania dowodów po wypłatę odszkodowania i zadośćuczynienia.
Kim jest osoba represjonowana?
Ustawa z dnia 23 lutego 1991 roku nie zawiera definicji „czynu związanego z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”. Formuła ta jest bardzo szeroka i można uznać, że obejmuje nie tylko bezpośrednią zorganizowaną walkę zbrojną przeciw funkcjonującej wówczas władzy bądź inne akty oporu podejmowane w celu utrudnienia działania organów państwa, ale również inną działalność konieczną do prowadzenia takiej walki lub oporu (np. rekwizycja żywności dla oddziału zbrojnego, pomoc osobom podejmującym się walki zbrojnej, kolportację czy przetrzymywanie nielegalnej prasy, maszyn do pisania, radiostacji lub broni), nawet jeżeli były one traktowane przez organy ścigania i sądy jako przestępstwa pospolite.
Podstawą do stwierdzenia nieważności mogą być również czyny, które same nie były związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, ale zostały popełnione w celu uniknięcia w stosunku do siebie lub innej osoby represji za działalność na rzecz niepodległości.
Unieważnione zostały również wyroki wydane za opór przeciwko kolektywizacji wsi oraz obowiązkowym dostawom.
Prawo dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia przysługuje również osobom, wobec których wydano decyzję o internowaniu, w związku z wprowadzeniem w Polsce 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego oraz osobom, które w okresie od dnia 1 listopada 1982 r. do dnia 28 lutego 1983 r. pełniły czynną służbę wojskową, do której odbycia zostały powołane za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Ustawa - cel i postanowienia
Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego uznaje za nieważne te orzeczenia, które zostały wydane przez polski organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości bądź organy pozasądowe w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1989 r. w przypadku gdy dany czyn zarzucony lub przypisany wiązał się z działaniami na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub orzeczenie wydano z powodu takich działań albo orzeczenia wydano za przeciwstawianie się kolektywizacji wsi i obowiązkowym dostawom. Ustawa ta wprowadza więc wyjątki od zasady trwałości orzeczeń sądowych i daje podstawę do stwierdzenia przez sąd, że orzeczenia wydane w czasach PRLu, dotyczące powyżej opisanych sytuacji, są nieważne. Ustawa ma na celu rehabilitację osób, które czynnie brały udział w zorganizowanych oporach przeciwko okupantowi, jak również tych, które indywidualnie podejmowały różne działania w tym zakresie.
Czyn związany z działalnością na rzecz Polski
Skąd mam wiedzieć, czy w rodzinie była osoba represjonowana?
Wiele osób nie ma świadomości, że w ich rodzinie była osoba represjonowana. Najwięcej represji dotyczyło internowania osób zaangażowanych w walkę o niepodległe Państwo Polskie, czyli wysyłanie ich do określonych, odosobnionych miejsc pobytu bez możliwości opuszczenia ich. Aby dowiedzieć się, czy w rodzinie była osoba represjonowana, można znaleźć takie informacje poprzez przeglądanie akt i kwerendę w IPN (Instytucie Pamięci Narodowej). Jeśli chcesz wszcząć postępowanie w tej sprawie, skontaktuj się z nami.
Nieważność orzeczenia - rekompensata
Jeśli danej osobie stwierdzono nieważność orzeczenia lub wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem dnia 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego w Polsce, to przysługuje jej odszkodowanie oraz zadośćuczynienie wynikające z wydania lub wykonania decyzji bądź orzeczenia. W przypadku, gdy osoba już nie żyje, uprawnienie przechodzi na jej małżonka, dzieci oraz rodziców.
Zamiar uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia trzeba zgłosić do sądu okręgowego bądź wojskowego sądu okręgowego, który wydał postanowienie o stwierdzeniu nieważności orzeczenia w terminie 10 lat od daty jego uprawomocnienia się.
Odszkodowanie lub zadośćuczynienie przysługują także osobom, które mieszkają obecnie, bądź w chwili śmierci mieszkały w Polsce, i były represjonowane przez radzieckie organy wymiaru sprawiedliwości i ścigania bądź organy pozasądowe, które działały na obecnym terytorium Polski od 1 lipca 1944 r. do 31 grudnia 1956 r. i na terytorium Polski w granicach określonych przez Traktat Ryski w tym samym okresie za działania podejmowane na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu tych działań. Żądanie uzyskania zadośćuczynienia i odszkodowania trzeba zgłosić w sądzie okręgowym odpowiednim dla miejsca zamieszkania osoby składającej żądanie.
Odszkodowanie a zadośćuczynienie
Główną różnicą pomiędzy odszkodowaniem a zadośćuczynieniem jest cel danego świadczenia. Odszkodowanie stanowi rekompensatę utraconych korzyści majątkowych, jak np. wynagrodzenia za pracę, którą skazany mógłby podjąć w okresie skazania. Zadośćuczynienie natomiast ma na celu zrekompensować szkodę niemajątkową, taką jak rozłąkę z rodziną, utracony czas, cierpienie, krzywdę psychiczną i fizyczną itp.
Wszczęcie postępowania
Postępowanie może być wszczęte przez Ministra Sprawiedliwości, Rzecznika Praw Obywatelskich, prokuratora, osobę represjonowaną, osobę uprawnioną do składania na jej korzyść wniosków odwoławczych, a w przypadku śmierci, choroby psychicznej lub nieobecności w kraju osoby represjonowanej również jej krewnego w linii prostej, przysposobionego lub przysposabiającego, małżonka lub rodzeństwo. Także organizacja, która zrzesza osoby represjonowane za podejmowanie działań na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, jest uprawniona do wszczęcia takiego postępowania. W każdym wypadku wnioskodawca może być reprezentowany przez profesjonalnego pomocnika, np. adwokata.
Przebieg postępowania
Uznanie za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - Kancelaria Adwokacka Krakowscy Adwokaci
W naszej Kancelarii Adwokackiej Krakowscy Adwokaci świadczymy profesjonalną pomoc prawną w zakresie uznania za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wyjaśniamy skomplikowane kwestie i odpowiadamy na wszelkie pytania. Zapraszamy do współpracy.
Uznanie za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
Nasza Kancelaria Adwokacka Krakowscy Adwokaci świadczy pomoc prawną na każdym etapie procesu „Uznanie za nieważny wyroku za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego” w woj. małopolskim, w tym w poniższych miastach:
Kraków, Tarnów, Nowy Sącz, Oświęcim, Chrzanów, Olkusz, Nowy Targ, Bochnia, Gorlice, Zakopane, Skawina, Wieliczka, Andrychów, Trzebina, Wadowice, Kęty, Myślenice, Libiąż, Brzesko, Limanowa, Rabka-Zdrój, Dąbrowa Tarnowska, Miechów, Brzeszcze, Niepołomice, Krynica-Zdrój, Bukowno, Krzeszowice, Sucha Beskidzka, Chełmek, Stary Sącz, Wolbrom, Mszana Dolna, Tuchów, Sułkowice, Dobczyce, Proszowice, Grybów, Maków Podhalański, Szczawnica, Piwniczna-Zdrój, Jordanów, Muszyna, Biecz, Kalwaria Zebrzydowska, Słomniki, Żabno, Szczucin, Skała, Zator.
