Rozwód a separacja – główne różnice

Jeśli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia każdy z małżonków może żądać, aby sąd orzekł separację. Przesłankę „zupełnego rozkładu pożycia” należy rozumieć zasadniczo tak samo, jak przy rozwodzie tzn. ustały między małżonkami więzi uczuciowe, fizyczne i gospodarcze. W praktyce najczęściej łatwiej uzyskać separację niż rozwód. Wynika to z tego, że w przypadku rozwodu rozkład pożycia małżonków musi mieć charakter trwały (co oznacza, że nie ma szans na pogodzenie się małżonków). Takiego wymogu nie ma przy separacji. Sąd nie orzeknie separacji w przypadku, gdy miałoby na tym ucierpieć dobro małoletnich dzieci lub kiedy orzeczenie separacji byłoby niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

Tryby uzyskania separacji

Istnieją dwa tryby uzyskania separacji:

1) w postępowaniu nieprocesowym (gdy małżonkowie nie mają dzieci); W tym postępowaniu małżonkowie składają zgodny wniosek do sądu. Sprawa w tym trybie najczęściej kończy się na jednym posiedzeniu sądowym. Koszt separacji (opłaty od wniosku o orzeczenie separacji na zgodne żądanie małżonków) wynosi 100 zł;

2) w postępowaniu procesowym. Tutaj wystarczy, że jeden z małżonków wystąpi do sądu z pozwem o separację przeciwko drugiemu małżonkowi. Postępowanie w tym trybie jest zazwyczaj bardziej skomplikowane (zwłaszcza, gdy sąd ma orzekać o winie jednego z małżonków). Opłata od pozwu o separację wynosi 600 zł. Co istotne, jeśli jeden z małżonków będzie żądał rozwodu, a drugi separacji – sąd będzie prowadził postępowanie w sprawie orzeczenia rozwodu.

Po orzeczeniu separacji między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa. Wspólny majątek małżonków może ulec podziałowi (w drodze umownej lub postępowania sądowego). Małżonkowie w separacji nie dziedziczą po sobie (chyba, że na podstawie testamentu). Co ważne, po separacji małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy, jeśli wymagają tego względy słuszności.

Separacja – co dalej?

W trakcie separacji nie można wrócić do swojego nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa i nie można wstąpić w nowy związek małżeński.

Separacja stanowi alternatywę dla małżonków, którzy z różnych powodów, np. religijnych, nie chcą orzeczenia rozwodu. Wynika to z tego, że zasadniczo skutki separacji – poza zakończeniem małżeństwa – zbliżone są do skutków rozwodu. Dodatkowo warto wiedzieć, że separację można znieść i powrócić do małżeństwa.